3. Baten en lasten per programma

Saldo van baten en lasten

Toevoeging of onttrekking aan reserves

Het verschil op de reservemutatie à € 737.000 op dit programma bestaat uit twee componenten. Allereerst is er het verschil tussen de begrote en de gerealiseerde dotatie aan de reserve sociaal domein vanuit de exploitatie. De verwachting was bij de slotwijziging dat er aan het eind van het boekjaar 2023 een overschot van € 3.029.000 op het sociaal domein zou resteren. Het uiteindelijke voordeel bedraagt € 3.628.000, wat leidt tot een verschil van € 599.000 . In het restant van de toelichtingen onder dit programma treft u een uitgebreidere financiële toelichting op het sociaal domein aan.

Op een programma kan een saldo ontstaan door de restanten op de eenmalige budgetten die gepaard gaan met toevoegingen of onttrekking aan reserves. Dit betreft zowel af te sluiten en over te hevelen budgetten als budgetten waarop verlagingen zijn toegepast. Het saldo van de toevoeging/onttrekking aan reserves op dit programma ontstaat door het (de) volgende eenmalige budget(ten) en reservemutatie(s):

Hieronder volgt het overzicht van de verschillende nadelen en voordelen op het programma die groter zijn dan € 20.000.

Voor een verdere toelichting op de over te hevelen bedragen wordt verwezen naar de bijlagen met betrekking tot de eenmalige budgetten.

Het onderdeel Sociaal domein wordt apart toegelicht.

Toelichtingen op de verschillen

Nadelig
Gasverbruik accommodaties (€ 28.000 nadelig)
Er heeft in 2023  een verrekening plaats gevonden met de OPON wat betreft het energieverbruik van de gymzalen van OBS de Poolster en SBO ’t Hoge Holt. Deze verrekening lag door stijgende energieprijzen hoger dan de voorgaande jaren.

Opbrengst verhuur gymnastieklokalen (€ 23.000 nadelig)
In de begrote opbrengst was de verhuur van het gymlokaal aan de Floralaan nog opgenomen.

Minimabeleid: meedoen (€ 22.000 nadelig)
De kosten van de Meedoenregeling zijn gestegen door de gestegen kosten van schoolkosten die worden vergoed, meer grote gezinnen die gebruik maken van de regeling en de grotere bekendheid van de regeling.

Uren (€ 63.000 nadelig)
Een nadelig saldo op doorbelaste arbeidsuren ontstaat onder meer door een groter personeelsbestand, grotere verlofsaldi en lager ziekteverzuim dan begroot. Bovendien ontstaan urenverschillen op programmaniveau doordat medewerkers gedurende het jaar op andere programma’s werkzaam kunnen zijn dan werd verwacht. Per saldo heffen de voordelen en nadelen op de uren elkaar op en resteert er geen verschil.

Voordelig
Kapitaallasten (€ 24.000 voordelig)
Een voordelig saldo op de kapitaallasten ontstaat wanneer er minder geïnvesteerd is dan begroot. In het hoofdstuk Investeringen vindt u een toelichting op de afwijkingen op de investeringen per programma.

Leerlingenvervoer (€ 25.000 voordelig)
We hebben minder kinderen in het vervoer dan verwacht, waardoor de kosten minder hoog waren.

Sociaal domein (€ 599.000 voordelig)
Toelichting volgt in de sectie Sociaal domein onder de toelichtingen van programma 1. Samen doen.

Stichting Win subsidie welzijnswerk (€ 80.000 voordelig)
Er is een bijdrage vanuit de SPUK ad. € 80.000 toegevoegd. Dit is pas eind 2023 besloten.

Maatschappelijke begeleiding inburgering vluchtelingen (WOS) (€ 21.000 voordelig)
Dit betreft de maatschappelijke begeleiding van statushouders die onder de Wet inburgering 2013 vallen. Deze maatschappelijke begeleiding is uitgevoerd alleen niet ten laste van dit budget gebracht.

Subsidie maatschappelijke dienstverlening (€ 46.000 voordelig)
In 2023 konden activiteiten ter ondersteuning van de maatschappelijke dienstverlening ook ten laste van de SPUK Gala worden gebracht. Met name hierdoor is er sprake van een onderschrijding op het regulier subsidies maatschappelijke dienstverlening.  Daarnaast heeft een partij geen subsidie aangevraagd.

Bijzondere bijstand (€ 54.000 voordelig)
De Bijzondere bijstand (Bb) bestaat uit verschillende regelingen. In z’n totaliteit is er in 2023 minder beroep gedaan op de Bb. Het aantal bijstandsgerechtigden daalt overigens al een aantal jaren op rij. Ondanks dat de Bb ook open staat voor inwoners buiten de bijstand heeft dit een relatie met het beroep op de Bb.

Minimabeleid: armoedebestrijding kinderen (€ 82.000 voordelig)
De subsidies aan Stichting Leergeld en Humanitas zijn ten laste gebracht van de SPUK Iza-Gala. Er is nog geen beleid voor armoedebestrijding kinderen. De uitgaven zijn daarom moeilijk in te schatten.

Minimabeleid: schuldhulpverlening (€ 22.000 voordelig)
Het aantal aanvragen voor schuldhulpverlening wisselt per jaar. In 2023 is het aantal aanvragen lager dan vooraf werd ingeschat. Door de vroegsignalering komen wij vroegtijdig in beeld bij de inwoners waardoor de inzet van trajecten schuldhulpverlening terugloopt.

Bijdrage GGD Drenthe (€ 157.000 voordelig)
Het verschil ontstaat door een terugbetaling van de GGD van het jaarresultaat over 2022 van € 75.000,-. Daarnaast heeft er een verrekening van € 23.000 plaatsgevonden aan spuk middelen. Het resterende bedrag ad € 60.000 betreft de teruggave van een deel van het positief jaarresultaat 2023.

Opvang vluchtelingen Oekraïne (€ 53.000 voordelig)
Voor de opvang van vluchtelingen uit de Oekraïne worden zowel lasten als baten verantwoord die beide niet zijn begroot. Voor de gemaakte kosten worden we door het rijk gecompenseerd. Per saldo zijn de baten € 53.000 hoger dan de niet begrote lasten. Voor een nadere toelichting op de  opvang Oekraïners verwijzen wij naar het programma Samen doen, taakveld 6.1 Samenkracht en burgerparticipatie.

Sociaal domein
Het verschil tussen de verwachte en de uiteindelijke dotatie aan de reserve sociaal domein bedraagt € 599.000. Het  verschil wordt verklaard door lagere kosten en hogere inkomsten onder programma 1. Samen doen.

In onderstaand schema worden alle verschillen binnen het sociaal domein weergegeven. Onder het overzicht volgen de toelichtingen op de in de tabel genoemde onderdelen.

In onderstaand schema worden alle verschillen binnen het sociaal domein weergegeven. Onder het overzicht volgen de toelichtingen op de in de tabel genoemde onderdelen.

Uitvoeringskosten WMO € 284.000 voordelig)
De voorlopige afrekening beschermd wonen 2023 bedraagt € 1.172.000 positief . In de begroting is uitgegaan van een bedrag van € 950.000. Dit levert een voordeel op van € 222.000.

Verklaring overschot beschermd wonen
Met de openstelling van de Wet langdurige zorg voor BW-cliënten per 1 januari 2021 zijn sindsdien veel cliënten uitgestroomd vanuit onze BW-regio. De nieuwe instroom is beperkt. De verwachting was dat de rijksbijdrage ten aanzien van Beschermd Wonen zou worden verlaagd in de jaren die hierop zouden volgen. In de jaren die volgden stroomden meer cliënten uit dan vooraf verwacht, zowel door de gemeenten als het Rijk. Een bijstelling van de rijksbijdrage heeft sindsdien nog niet plaatsgevonden en gaat naar verwachting voor 2025 ook niet plaatsvinden. Als gevolg van een fors lager aantal cliënten en daarmee lagere kosten, en een rijksbijdrage die hier niet op is aangepast, hebben we de afgelopen jaren een flink overschot op deze Rijksmiddelen. Aangezien deze rijksmiddelen een algemeen dekkingsmiddel zijn hoeven deze overschotten niet terugbetaald te worden en staan deze ter vrije beschikking van de gemeente.

Bij de kosten WMO zorg in natura zien we een toename van € 183.000.. Dit is deels te verklaren door de sterke stijging van de tarieven voor de hulpmiddelen. Deze zijn per 1 januari 2023 met 12% gestegen ten opzichte van 2022. Daarnaast zitten in deze post ook de aanpassingen in huizen. Er zijn meerdere trapliften verstrekt en ook een aantal woningaanpassingen geweest om het huis bewoonbaar te maken voor iemand met een beperking. Deze kosten zijn zeer moeilijk te voorzien.

De lagere kosten hulp in het huishouden komt voornamelijk door de wachtlijsten die zijn ontstaan en er is weinig zorg geleverd in de vakanties. Afname van dagbesteding komt doordat er minder dagdelen worden afgenomen. In totaal levert dit een voordeel op van € 270.000.

Uitvoeringskosten Jeugd (€ 465.000 voordelig)
De kosten in jeugdhulp begeleiding die gemaakt zijn vallen lager uit doordat het aan indicaties per persoon is afgenomen in de loop van het jaar. Ten opzichte  van het begin van het jaar had een persoon meer indicaties. Bij de slot prognose van het hele jaar is gekeken naar wat er op dat moment bekend was. Dit levert een voordeel op van € 233.300.

De eindafrekening NMD is lager uitgevallen dan begroot. Dit levert een voordeel op in de algemene voorzieningen van € 100.000.

Verschillende posten zijn lager uitgevallen dan begroot omdat een deel van de kosten ten laste is gekomen van de specifieke uitkering GALA.

Personele kosten (€ 201.000 voordelig)
In 2023 is een deel van de inhuur personeelskosten van beleid € 100.000 doorbelast aan de specifieke uitkering GALA. Door deze doorbelasting is het budget van inhuur niet volledig benut. Daarnaast zijn er door ziekte, zwangerschapsverlof of niet tijdig opvullen van vacatures binnen toegang en beleid minder uren doorbelast dan begroot.

Inkomsten WMO/Jeugd
Eigen bijdrage WMO (€ 48.000 voordelig)
Er is een toename van eigen bijdrage WMO omdat er bij meer mensen de eigen bijdrage van 19 euro per maand is opgelegd.  

Uitvoering Participatiewet
BUIG uitgaven inkomensdeel (€ 187.000 nadelig )
Het verstrekken van bijstandsuitkeringen is een openeindregeling. Het bestand is ongeveer gelijk gebleven aan dat van 31 december 2022, maar er zijn hogere kosten door een stijging van 10% van het minimumloon en een wijziging in de kostendelersnorm van inwonende kinderen van 21 jaar en ouder naar 27 jaar en ouder. Daarnaast heeft er door de wetgeving “Breed offensief” een aanzienlijke investering plaatsgevonden voor wat betreft loonkostensubsidies. Zowel gemeentelijk als wettelijk. Door deze wetgeving is er ook benadrukt dat het huidige doelgroep helaas niet aan het werk kan komen zonder deze financiële investeringen. Met al deze ontwikkelingen is in het budget BUIG ook rekening gehouden. In totaal is voor BUIG/Bbz een klein nadeel van € 18.000..

Bbz uitgaven bedrijfskrediet (€ 70.000 voordelig)
Het blijft altijd moeilijk om in te schatten hoeveel investeringen nodig zijn in een jaar qua bedrijfskredieten. € 100.000 leek vorig jaar de beste inschatting. Bij nader inzien is hier minder in geïnvesteerd, maar volgend jaar kan dit juist weer meer zijn afhankelijk van wat nodig is voor de doelgroep.

Rijksbijdrage Bbz - Declaratiedeel (€ 217.000 nadelig)
Ten eerste heeft de betaling aan het ministerie over 2023 al wel plaats gevonden. Echter de ontvangst van 2023 zal vermoedelijk pas in 2024 plaatsvinden. Dit zien we namelijk ook voor het jaar 2021. Hier hebben wij in 2023 pas een beschikking voor de betaling van 2021 gekregen, waardoor deze pas in 2023 is verwerkt. Dit resulteert in een voortdurende achterstand in onze administratieve processen.

Re-integratie (€ 21.000 voordelig)
Er hebben meer investeringen plaatsgevonden voor wat betreft re-integratie. Onder andere in Bbz begeleiding Prestart,  jobcoaching, kinderopvang, sociale participatie en scholing. De ESF subsidie van € 214.000 is ontvangen. En een meevaller in de exploitatielasten van het maatschappelijk verzamelgebouw aan de Ceintuurbaan-Noord in Roden levert een voordeel op van € 27.000.

DVO’s sociale werkvoorziening (SW) ( € 70.000 voordelig)
De kosten van de dienstverleningsovereenkomsten DVO SW vallen lager uit dan begroot, dit kan te maken hebben met bijvoorbeeld uitstroom. Daarnaast is het budget versterken uitvoering doelgroep niet volledig ingezet.